درباره سلمان هراتی، شاعر فقید انقلابی، هم زمان با سالروز درگذشتش

آزاده چشمه سنگی | شهرآرانیوز - اصلا همین که آدم زاده طبیعتی مثل مرزدشت تنکابن باشد و فوق دیپلمش را در رشته هنر بگیرد و در همان جغرافیا مشغول تدریس هنر به بچه ها شود، به تنهایی نیم بیشتر راه شاعری را بی آنکه بخواهد، رفته است. نفس کشیدن در اتمسفر شاعرانه تنکابن و تجربه سکوت و سرسبزی بی انتهای طبیعت شمال، جرقه ای است بر انبار باروت زمینه شاعری. سلمان هراتی دست خودش نبود؛ شاعری اولین و آخرین کاری بود که می توانست در آن، بهترین خودش باشد. کسی که در نوجوانی برای امرارمعاش، شاگرد چوپان ها می شد و ناخواسته شنوای آوازهای محلی گالش ها بود، تمام سلول های مغزش را قافیه ها تسخیر کرده بودند.

بعدها همین تصاویر بدیع از طبیعت و انعکاس پاکی و خلوص آن، در شعرهایش خودنمایی کرد؛ شعرهایی اغلب با قالب سپید که آیینه تمام نمای ایدئولوژی های سلمان هراتی بود که غرب و مدرنیته را نکوهش می کرد و باورهای دینی را می ستود، آن هم با عامیانه ترین لغات و قریب ترین ترکیبات که درعین حال مضمون را از سطح به عمق می کشید؛ چیزی شبیه اشعار سهراب سپهری که درظاهر هم بی شباهت به او نبود. سلمان طوری شعر می گفت که هم برای کتاب فارسی دانش آموز کلاس ششم شعری در چنته داشت: «ساعت انشا بود/ و چنین گفت معلم با ما/ بچه ها گوش کنید/ نظر من این است/ شهدا خورشیدند». هم برای دانش آموز کلاس دوازدهم: «دیروز اگر سوخت ای دوست/ غم برگ وبار من وتو/ امروز می آید از باغ/ بوی بهار من و تو.»

همان کسی که یک مجموعه شعر کامل به نام «از این ستاره تا آن ستاره» را برای کودکان گفته بود، دو مجموعه شعر دیگر برای بزرگ سال و در حوزه شعر اجتماعی و سیاسی داشت: «از آسمان سبز» و «دری به خانه خورشید». سلمان هراتی که تصادف دلخراش جاده ای بیشتر از 27سال به او فرصت زندگی نداد، در فرصت کوتاه 10سال تجربه شاعری، آن قدر خوش درخشید که نام یکی از میادین غرب تهران به نام او باشد. سال79 هم نامش میان 15شاعر برگزیده 20سال شعر جنگ آمد، درحالی که خودش دیگر میان ما نبود. شعر معروف: «پیش از تو، آب معنی دریا شدن نداشت...» را در وصف امام خمینی سروده بود و همه می دانستند که مفهوم جنگ در اشعار سلمان، یک فعل ویرانگر و ضدبشری نیست.

یک دفاع مقدس و جوانمردانه برای حفظ وطن است. همین عقیده را در قالب شعر در کوله اش می گذاشت و به جبهه ها می رفت و همان جا برای رزمندگان شعرخوانی می کرد. با همان کوله ای که هفته ای یک بار از تنکابن به تهران می آمد برای جلسات شعری که مهرداد اوستا مدیریت می کرد. عباس خوش عمل کاشانی نقل می کند اواخر ماه دوم پاییز که می شد، سلمان کوله اش را از پرتقال های معطر کوهی شمال پر می کرد و برای رفقا می آورد. صدایش می زدند مرد پرتقالی: «سلمان که هماره عشق مدهوشش بود/ فریاد عطش نگاه خاموشش بود/ هروقت به جمع دوستان می آمد/ یک کوله پرتقال بر دوشش بود.»